Hebben (misdaad)auteurs een houdbaarheidsdatum? Die vraag spookt al enkele jaren door mijn hoofd en eigenlijk weet ik het antwoord wel: een schrijverschap is in het algemeen beperkt houdbaar.
Is het schrijverschap van (misdaad)auteurs beperkt houdbaar?
Maar het is lastig die waarheid onder ogen te zien, want ze heeft betrekking op auteurs wier boeken ik maar wat graag las. Val McDermid bijvoorbeeld, S.J. Bolton en meer recent ook Ian Rankin. Dat plezier is langzaam maar zeker weggeëbd.
Bij Val McDermid was het in eerste instantie een kwestie van schrijfstijl. Ik besef dat dit veel, zo niet alles, te maken heeft met smaak of persoonlijke voorkeur; dat voorbehoud moet ik wel maken. Maar voor mij uit stilistische kwaliteit zich onder meer in het vermogen met een paar woorden een hele wereld op te roepen.
Ik herinner me bijvoorbeeld een passage uit een van de boeken van Willem Brakman, een veelschrijver die naarmate zijn schrijverschap vorderde steeds ondoorgrondelijker boeken produceerde. Het merendeel van zijn oeuvre belandde dan ook uiteindelijk in de ramsj. Maar die ene passage dus. De hoofdpersoon laat zich door een taxi ergens heenbrengen. Van die reis weet ik niets meer, alleen dat hij de chauffeur vroeg een straatje om te rijden en bij een bepaald adres te stoppen en even te wachten. De man wilde een kort bezoekje afleggen en zou niet lang wegblijven. Niet heel veel later stapt hij weer in, terwijl hij zijn broek dichtknoopt en zegt: ‘Ze is wijd geworden.’ Nu weet ik niet hoe groot uw voorstellingsvermogen is, maar voor mij roept Brakman met die vier woorden een complete (voor)geschiedenis op.
Andere, minder begaafde schrijvers, zouden daarvoor een halve pagina of meer nodig gehad hebben. Die ontwikkeling zie je ook in het werk van Val McDermid: haar boeken worden ‘beschrijveriger’. Bovendien bedient zij zich steeds vaker van types in plaats van doorleefde personages.
Dosis logica
Een ander criterium is het verhaalverloop; daar moet voor mij een behoorlijke dosis logica in zitten en dat is bepaald niet het geval bij de laatste boeken van bijvoorbeeld S.J. Bolton en Sophie Hannah. De plot is volstrekt ongeloofwaardig.
Zelfs een probleem voor Ian Rankin
Er moet überhaupt een verhaal te vertellen zijn en dat lijkt voor Ian Rankin een steeds groter probleem te worden. John Rebus, zijn protagonist, is absoluut een van meest iconische misdaadbestrijders uit de wereld van de misdaadliteratuur. Ooit was het verschijnen van een nieuwe John Rebus novel iets waar ik maanden naar uitkeek – de verschijningsdatum wordt vaak ruim van tevoren aangekondigd – maar de laatste kreeg ik niet uit. Ik ben drie keer opnieuw begonnen, maar steeds strandde ik halverwege. Want er gebeurt niks. Het wordt tijd dat Rankin John Rebus, die intussen met pensioen is, voorgoed met rust laat. (En dat zeg ik met spijt in het hart)
Ook Mark Billingham verslapt …
En nu laat het zich aanzien dat ook Mark Billingham aan dit illustere gezelschap moet worden toegevoegd. Ook hij doet net als veel andere auteurs aan ‘serial writing’, over DI Tom Thorne om precies te zijn, en ook diens avonturen volgde ik graag. Maar ook Mark Billingham verslapt en lijkt zich in zijn laatste boeken geen raad meer te weten met de verplichtingen die hij contractueel is aangegaan.
Met pensioen?
Eigenlijk zouden ook schrijvers met pensioen moeten gaan. Het laatste boek waartoe zij zich verplicht hebben, bij hun uitgever afleveren en zich vervolgens terugtrekken in een cottage ergens op het (Britse) platteland. Toegeven dat hun creatieve bron is opgedroogd.
Maar zo simpel werkt dat niet, want schrijver is geen job maar ‘a way of life’. Schrijver bén je tot je dood, of misschien beter: tot je feitelijk niets meer bent dan een naam die nog wel eens opduikt in een overzicht van wat de (misdaad)literatuur in de loop der jaren heeft gebracht. Het zou te hopen zijn als schrijvers zich op het juiste moment bij die ontnuchterende werkelijkheid konden neerleggen.
Lees ook de andere reviews van Bert:
– Review: In ‘Guilt’ is niets wat het lijkt
– Britse serie ‘Traces’: het verleden kan heel pijnlijk zijn
– Review: In ‘Guilt’ is niets wat het lijkt
– Review: het tweede seizoen van de Ierse serie ‘Blood’ bezorgde me hoofdbrekens
– Liar 2: De ultieme wraak van Laura Nielson
Afbeelding: D 108957805 © Publicdomainphotos | Dreamstime.com
© 2020, Bert Peene. All rights reserved.
Geef een reactie