De Nederlandse vertaling van ‘t boek Stad in Brand telt meer dan duizend bladzijden. Geen sinecure. Zelfs niet voor de geoefende lezer. Maar het is uiteindelijk ergens wel ‘t lezen waard. Want deze roman die zich afspeelt voor, na en tijdens de grote black-out op 13 juli 1977 in New York, is uiteindelijk wel boeiend.
Stad in Brand ‘
Maar eerst even terug naar het verhaal. En heel eerlijk, een samenvatting is nog knap lastig, aangezien ‘t boek bestaat uit veel personages en nog meer uiteenlopende verhaallijnen.
Het begint in december 1976. Kerstbomen worden gekocht, kerstfeestjes gevierd en ruzies in stilte uitgevochten in het rumoerige, bijna failliete en vooral chaotische New York van de jaren zeventig. Maar alles staat op scherp als er op oudejaarsavond tijdens het vuurwerkspektakel meerdere schoten klinken in Central Park. De jonge Samantha wordt daar neergeschoten teruggevonden.
De zoektocht naar de dader brengt een aantal personages uit allerlei uithoeken van de stad bij elkaar. Zo hebben we daar Regan en William Hamilton-Sweeney, de gebrouilleerde erfgenamen van een van de grootste fortuinen van de stad. Hun (oud)geliefden Keith en Mercer hebben het al niet veel makkelijker. Net als Charlie en Samantha, twee tieners uit de voorsteden die diep in de New Yorkse punkscene zitten. Dan is er ook nog de obsessieve journalist Richard Groskopf, zijn idealistische buurvrouw Jenny en de rechercheur Pulanski die belast is met het moordonderzoek.
Tijdens de beruchte black-out van 13 juli 1977, worden al deze levens voorgoed veranderd.
Veelbelovend debuut
Stad in Brand (City on Fire) is het debuut van Garth Risk Hallberg. En wat voor een debuut is dit. Uitgeverijen vochten er om en uiteindelijk betaalde uitgeverij Knopf twee miljoen. Ter info: op dat moment was er waarschijnlijk nog nooit zoveel neergelegd voor een debuut. Je begrijpt dat Knopf er dan ook alles aan deed om van dit boek een grote hype te maken. De uitgeverij verkocht het boek aan zeker zeventien landen, ze gaven veel gratis voorpublicaties weg en de marketingmachine draaide op volle toeren.
Stad in Brand (City on Fire) werd een heuse hype.
Is het twee miljoen waard?
Maar wat al die lezers willen weten: is het die twee miljoen waard? De verwachtingen waren per slot van rekening hoog. Niet alleen vanwege dat geldbedrag, maar ook vanwege de dikte van het boek. Als je een vuistdik debuut publiceert, dan moet je wel weten wat je doet. Ben je zo goed als Tolstoy die ooit Oorlog en Vrede schreef of ga je genadeloos ten onder aan je eigen ambitie als schrijver om indruk te willen maken?
In het geval van ‘Stad in Brand’ is het antwoord niet eenduidig. Aan de ene kant is het een boeiend verhaal. Met dank aan het chaotische, anarchistische en criminele New York van de jaren zeventig dat Hallberg fantastisch beschrijft. Dat geldt ook voor meerdere personages. Zo is Mercer Goodman, de geliefde van de heroïne verslaafde erfgenaam William Hamilton-Sweeney, een personage om van te houden. Dat geldt overigens ook voor andere personages zoals inspecteur Pulanski die Hallberg met veel liefde en aandacht voor detail beschrijft.
Deze personages komen uit alle gelederen van de maatschappij en vormen een dwarsdoorsnede van het New York van 1976 en 1977. Dat geldt ook voor de verhaallijnen. Hallberg haalt in beschrijvingen van de punkscene songs van Patti Smith aan en ook uit andere beschrijvingen van delen van de stad blijkt dat Hallberg zijn huiswerk heeft gedaan. Op een paar foutjes na, weet hij waar hij over ‘t over heeft en trekt de lezers zo zijn wereld in.
De andere kant …
Maar die wereld is aan de andere kant behoorlijk complex. Hallberg wisselt constant van perspectief, springt heel makkelijk in de tijd en maakt gebruik van vele vertelvormen die variëren van brieven, artikelen tot fanzines. Dat is afwisselend, soms fris, maar vooral erg uitdagend. Het is makkelijk om de draad kwijt te raken.
Dat komt deels ook omdat Hallberg soms wel erg uitvoerig op bepaalde personages en situaties ingaat. Met een beethe hulp van een goede redacteur had hij zo een paar honderd bladzijden kunnen besparen. Dat was het verhaal ten goede gekomen. Het had meer vaart had gekregen als de overbodige delen waren geschrapt. Nu blijven – ondanks die uitgebreide beschrijvingen – sommige verhaallijnen onduidelijk en krijgen bepaalde personages niet het einde dat ze verdienen. Een dikke pil betekent niet dat het automatisch ook een goed boek is.
Maar toch waard om te lezen?
Maar is het dan wel waard om ‘t boek te lezen? Jazeker. Het is bepaald geen Tolstoj, maar een sof is het zeer zeker niet. Driekwart van het boek is boeiend, goed geschreven en ‘t rauwe New York van de jaren zeventig is fantastisch. Vooral de climax tijdens die stroomuitval is ‘t alleen al waard. Ook omdat Hallberg dan veel verhaallijnen laat samenkomen. En dat is behoorlijk knap gedaan.
Alleen daarom al toch ‘t lezen waard. Al blijft die twee miljoen voor dit debuut best veel geld …
Stad in Brand (City on Fire) van Garth Risk Hallberg is onder meer verkrijgbaar bij Bruna en Bol.com
Geef een reactie